Chăm sóc sức khoẻ: Tại sao mỗi lần uống sữa lại bị đau bụng?

Lactose (đường sữa) là thành phần có trong sữa mẹ, sữa dê, sữa bò… được cơ thể hấp thu dễ dàng nhờ men lactase trong hệ tiêu hoá. Loại men này có nhiệm vụ tham gia vào quá trình thủy phân để cắt đôi phân tử đường lactose thành 2 thành phần đơn giản là glucose và galactose.

Tuy nhiên, có nhiều trường hợp cơ thể thiếu hụt hoặc không không tự sản sinh được men lactase sẽ dẫn đến tình trạng đường lactose không được thủy phân, khi đến đại tràng sẽ hút chất lỏng, góp phần làm tăng áp lực thẩm thấu, hút nước vào trong lòng ruột. Cơ thể không dung nạp được sữa khiến bạn cảm thấy khó chịu, mệt mỏi.

Các triệu chứng thường xuất hiện từ 20 phút đến 2 giờ sau khi uống sữa hoặc ăn các sản phẩm từ sữa, bao gồm các biểu hiện: Tiêu chảy, đầy bụng, chướng bụng, buồn nôn, ợ hơi, và thường có cảm giác ngứa khó chịu vùng hậu môn. Trẻ nhỏ không dung nạp lactose thường có triệu chứng: Nôn, đầy hơi, chán ăn, quấy khóc, tiêu chảy, mất nước, hậu môn đỏ, phân chua.

Tình trạng không dung nạp được lactose có thể nặng hay nhẹ tùy từng trường hợp. Một số người có thể uống một ly sữa nhỏ mà không có triệu chứng gì. Nhưng cũng có người chỉ cần uống một chút cũng xuất hiện triệu chứng.

Không dung nạp lactose có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như: Bẩm sinh, di truyền, tuổi tác hoặc do rối loạn tiêu hóa.

Nếu cha mẹ có lượng enzyme lactase ít thì con cái của họ cũng có khả năng ít loại enzyme này. Hơn thế nữa, theo sự tăng lên của tuổi tác, cơ thể chúng ta cũng không sản sinh ra nhiều enzyme lactase như khi còn nhỏ. Một số người bị rối loạn tiêu hóa cũng gặp trục trặc trong việc tiết lactase.

Trẻ sơ sinh là đối tượng dễ mắc hội chứng này nhất do hệ tiêu hóa của trẻ còn non nớt, đang tập thích nghi và tăng dần khả năng hấp thụ, miễn dịch.

Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị triệt để hội chứng này. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể thích nghi và chung sống hòa bình với nó nhờ những mẹo sau:

Nếu bị chứng không dung nạp lactose, bạn phải xác định mình ăn được gì, không ăn được gì, để từ đó cung cấp lượng lactose phù hợp với sức chịu đựng của cơ thể. Những thức ăn chứa lactose gồm có: Sữa, kem, sữa chua, bơ và phó mát. Một số thức ăn làm sẵn, chẳng hạn như: Bánh ngọt, ngũ cốc và nước xốt cũng có thể chứa đựng lactose. Do đó, những người bị chứng không dung nạp lactose nên xem kỹ nhãn hiệu trên hộp.

Trước đây, những người không tiêu hóa được đường lactose được khuyên cáo nên tránh uống sữa hoặc các chế phẩm từ sữa. Tuy nhiên, sữa là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng và nhiều khoáng chất như: Canxi và vitamin D, cần thiết cho sự phát triển của trẻ em và cả người trưởng thành, tốt cho xương. Do đó, chúng ta vẫn có thể bổ sung sữa bằng nhiều cách khác nhau.

Nếu không uống được sữa tươi, bạn cũng có thể sử dụng sữa dưới dạng sữa chua. Trong sữa chua, do đường lactose của sữa đã được biến thành acid lactic nên ít gây đau bụng, tiêu chảy, trong khi đó hàm lượng đạm, canxi vẫn giữ nguyên như trong sữa tươi.

Hoặc bạn cũng có thể kết hợp xen kẽ sữa có đường lactose và sữa không có đường lactose. Nên duy trì uống sữa ở mức an toàn, khi mới bắt đầu uống chỉ nên uống ly nhỏ từ 30ml. Khi cơ thể đã thích ứng được sẽ tăng lên 50ml - 70ml - 100ml kết hợp uống thêm men tiêu hóa. Trong trường hợp khi tăng số lượng sữa uống thấy đầy bụng nên quay lại ngưỡng an toàn. Lưu ý chỉ nên uống sữa khi đã ăn no và cách bữa ăn chính ít nhất 45 phút.

Đối với trẻ nhỏ bị chứng không dung nạp latose, các bậc phụ huynh nên gặp các chuyên gia dinh dưỡng để có những tư vấn đúng đắn trong việc lựa chọn thực phẩm thay thế sữa cũng như đề ra một chế độ ăn uống cân bằng, cung cấp chất dinh dưỡng quan trọng cho trẻ.

Tìm hiểu: Cách chữa đau bụng đi ngoài cho trẻ không cần dùng thuốc