Chăm sóc sức khoẻ: Polyp đại tràng có nguy hiểm không?

Polyp đại tràng thường được phát hiện tình cờ qua nội soi, hầu như ít có triệu chứng trên lâm sàng. Đôi khi polyp có triệu chứng, mà chủ yếu là do các biến chứng gây ra chảy máu: người bệnh đại tiện ra máu đỏ tươi, không đau bụng và cũng không có triệu chứng gì khác, khi chảy máu nhiều có thể có biểu hiện thiếu máu: da xanh, niêm mạc nhợt.

Thông thường, polyp đại tràng là lành tính, nhưng đôi khi chúng cũng phát triển thành ác tính và gây ung thư. Bất cứ ai cũng có thể bị polyp đại tràng nhưng bệnh này thường hay gặp nhất ở những người trên 50 tuổi, thừa cân, hút thuốc, ăn nhiều chất béo, ít chất xơ hoặc có tiền sử gia đình bị polyp đại tràng hoặc ung thư ruột kết.

Phổ biến nhất là polyp tăng sản và polyp dạng tuyến tăng sản.

-         Polyp tăng sản: thường kích thước nhỏ, nằm ở đoạn cuối của ruột già (đoạn đại tràng sigma, trực tràng). Không có khả năng chuyển thành ác tính.

-         Polyp dạng tuyến tăng sản: Hầu hết không phát triển thành ung thư, mặc dù có tiềm năng chuyển thành ung thư. Các u có chiều hướng gia tăng kích thước, phì đại các tuyến sẽ dễ chuyển thành ung thư.

-         Polyp ác tính: khi mô học có sự hiện diện của tế bào tiền ung thư hoặc tế bào ung thư.

Những polyp đơn độc ở  đại tràng có thể hoàn toàn lành tính và tồn tại trong nhiều năm mà không ảnh hưởng gì đến sức khỏe. Tuy nhiên, chúng có thể chuyển sang dạng ác tính và gây nên ung thư. Vì vậy, cần được chẩn đoán bệnh polyp đại tràng sớm và có phương pháp điều trị. Cách tốt nhất để điều trị polyp đại tràng là cắt bỏ chúng. Bác sĩ sẽ có thể cắt bỏ polyp của bạn qua nội soi đại tràng. Sau đó, những polyp này sẽ được soi dưới kính hiển vi để phân loại và tìm kiếm sự có mặt của các tế bào ung thư. Bác sĩ thường loại bỏ polyp mà không cần phải tiến hành phẫu thuật. Tuy nhiên, có thể cần chỉ định phẫu thuật nếu polyp lớn và không thể cắt bỏ qua nội soi.

Chảy máu hoặc thủng đại tràng là những biến chứng thường gặp, tuy nhiên tỉ lệ rất thấp 1/1.000 trường hợp nội soi. Việc cầm máu có thể thực hiện nhanh chóng bằng đốt nhiệt thông qua nội soi đại tràng. Để tránh tình trạng xuất huyết, hạn chế sử dụng các thuốc có ảnh hưởng đến chức năng đông máu như Aspirin, giảm đau có ibuprofen, naproxen trong vòng 2 tuần. Sử dụng giảm đau Acetaminophen sẽ an toàn hơn.

Có khoảng 25-30% các trường hợp nội soi đại tràng sau 3-5 năm phát hiện lại polyp sau khi đã loại bỏ. Do đó, cần nội soi đánh giá – khảo sát định kỳ đại tràng mỗi sau 3-5 năm.

Khảo sát tình trạng polyp đại tràng trong toàn bộ gia đình nhằm phát hiện sớm và toàn bộ những người trên 50 tuổi. Và những người có nguy cơ cao nên khảo sát khi 40 tuổi.

- Duy trì chế độ ăn lành mạnh có thể phòng phát triển polyp: ăn nhiều rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và thịt nạc. Bạn cũng có thể phòng bệnh bằng cách tăng cường vitamin D và canxi từ rau cải xanh, sữa, sữa chua, phô mai, trứng…

- Những loại thực phẩm có nhiều chất xơ có thể làm giảm nguy cơ phát triển polyp đại tràng. Trái cây và rau quả cũng chứa chất chống oxy hóa có thể giúp ngăn ngừa ung thư. Hội Ung Thư Mỹ khuyến nghị nên ăn ít nhất là năm phần trái cây và rau mỗi ngày. Các loại trái cây và rau quả màu vàng và màu xanh lá hoặc màu cam đậm như chard, bok choy, rau bina, dưa đỏ, xoài, bí butternut acorn và khoai lang cũng như các loại rau cải bắp, bao gồm bông cải xanh, súp lơ. Lycopene, một chất dinh dưỡng được tìm thấy trong cà chua và hoa quả và rau màu đỏ khác, chẳng hạn như dâu tây và ớt chuông đỏ có thể chống ung thư.

- Theo dõi lượng chất béo: Một số loại chất béo có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng, nhưng các loại khác lại bảo vệ. Hạn chế chất béo bão hòa từ thịt đỏ cũng như chế biến thịt như hotdogs, xúc xích. Các loại thực phẩm có chứa chất béo bão hòa bao gồm sữa, phô mai, kem, dừa và dầu cọ. Giới hạn tổng lượng chất béo ít hơn 35 phần trăm calo hàng ngày, không nhiều hơn 10 phần trăm đến từ chất béo bão hòa. Chất béo lành mạnh như omega - 3 fatty acids trong cá, quả óc chó và dầu ôliu có thể bảo vệ khỏi ung thư.

- Hạn chế sử dụng rượu bia. Tiêu thụ lượng rượu từ trung bình đến nặng, nhiều hơn một ly một ngày cho phụ nữ và hai dành cho nam giới có thể làm tăng nguy cơ bị polyp đại tràng và ung thư. Hạn chế rượu tiêu thụ có thể làm giảm nguy cơ, ngay cả khi ung thư đại tràng trong lịc sử gia đình.

- Ngưng hút thuốc lá. Hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng và một loạt các bệnh khác. Vì vậy, bạn nên từ bỏ thuốc lá để bảo vệ sức khỏe của mình.

- Vận động cơ thể và duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh. Kiểm soát trọng lượng có thể làm giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng. Và hoạt động thể chất có thể làm giảm đáng kể nguy cơ ung thư đại tràng. Nếu bạn đang thừa cân, hãy giảm trọng lượng cho đến khi ở một mức độ lành mạnh và duy trì nó.